در پیچیدگی‌های ظریف سیستم تولید مثل زنان، برخی شرایط میتوانند چالش‌های قابل توجهی را برای سلامت و کیفیت زندگی ایجاد کنند. یکی از این موارد که غالباً با درد، ناباروری و سردرگمی همراه است، کیست اندومتریوما نام دارد. این عارضه، که به دلیل شباهت ظاهری محتویات خود به شکلات مذاب، به “کیست شکلاتی” نیز معروف است، بخش جدایی‌ناپذیری از بیماری اندومتریوز به شمار میرود. با توجه به شیوع نسبی آن و تأثیرات گسترده‌ای که می‌تواند بر زندگی فرد بگذارد، درک جامع این کیست، از علل تا راه‌های تشخیص و درمان، برای هر زنی حائز اهمیت است.
برخلاف کیستهای تخمدانی معمولی که اغلب خوش‌خیم و خودبهخود برطرف میشوند، کیست اندومتریوما نشانه‌ای از حضور بافت آندومتر (بافت پوشاننده رحم) در خارج از رحم، به ویژه بر روی تخمدان‌ها است. این وضعیت، خود گویای یک بیماری مزمن و التهابی به نام اندومتریوز است که می‌تواند لایه‌های عمیق‌تری از نگرانی را برای بیماران ایجاد کند. از این رو، هرگونه مواجهه با تشخیص این کیست، نه تنها به معنای مواجهه با یک توده تخمدانی است، بلکه اغلب به معنای ورود به دنیای پیچیده‌تر اندومتریوز و پیامدهای آن است که نیازمند توجه و پیگیری تخصصی است.
آنچه می خوانید
هدف این مقاله، ارائه یک راهنمای جامع و کاملاً انحصاری درباره کیست اندومتریوما است. ما به تفصیل به بررسی ابعاد مختلف این کیست، از ریشه‌های آن در بیماری اندومتریوز گرفته تا علائم، روش‌های تشخیص دقیق و گزینه‌های درمانی موجود، خواهیم پرداخت. با مطالعه این مقاله، نه تنها درکی عمیق از ماهیت این کیست به دست خواهید آورد، بلکه ابزارهای لازم را برای شناخت بهتر وضعیت خود و پیگیری مناسب‌ترین مسیر درمانی، با هدف بهبود کیفیت زندگی و حفظ سلامت باروری، در اختیار خواهید داشت.
کیست اندومتریوما چیست؟ ارتباط با اندومتریوز
برای درک کامل کیست اندومتریوما، ابتدا باید به مفهوم “اندومتریوز” بپردازیم. آندومتر بافتی است که به طور طبیعی دیواره داخلی رحم را پوشانده و هر ماه در طی چرخه قاعدگی برای آماده شدن جهت بارداری، ضخیم میشود. اگر بارداری رخ ندهد، این بافت ریزش کرده و به صورت خونریزی قاعدگی از بدن خارج میشود. در بیماری اندومتریوز، سلول‌های مشابه بافت آندومتر در خارج از رحم رشد می‌کنند و به ارگان‌های دیگر مانند تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ، و حتی سطح روده یا مثانه مهاجرت می‌کنند.
هنگامی که این بافت نابجا بر روی تخمدان‌ها رشد می‌کند و خونریزی‌های ماهانه (مشابه قاعدگی) در داخل خود تجمع می‌یابد، به مرور زمان یک کیست تشکیل میشود. این کیست حاوی خون قدیمی و غلیظی است که به دلیل ظاهرش به “شکلات مذاب” شباهت دارد، از این رو به آن کیست اندومتریوما یا “کیست شکلاتی” می‌گویند. بنابراین، کیست اندومتریوما در واقع یک نوع خاص از کیست تخمدان است که منشأ آن به بیماری زمینه‌ای اندومتریوز بازمی‌گردد و وجود آن نشانه‌ای قوی از ابتلا به اندومتریوز است.
اهمیت این ارتباط در آن است که تشخیص کیست اندومتریوما صرفاً به معنای وجود یک کیست ساده تخمدان نیست. بلکه به پزشک این سیگنال را می‌دهد که باید به دنبال بررسی و درمان بیماری اندومتریوز در سطح گسترده‌تری باشد. این کیستها میتوانند به مرور زمان بزرگتر شوند و بر عملکرد تخمدان، کیفیت تخمک‌ها، و در نهایت، بر باروری تأثیر بگذارند، که این مسئله پیچیدگی درمان و پیگیری را افزایش می‌دهد.
علل و عوامل خطر ابتلا به کیست اندومتریوما
درک علل و عوامل خطر ابتلا به کیست اندومتریوما برای پیشگیری، تشخیص زودهنگام و مدیریت مؤثر این عارضه اهمیت زیادی دارد. از آنجایی که کیست اندومتریوما ارتباط تنگاتنگی با بیماری اندومتریوز دارد، علل اصلی آن نیز به عوامل مؤثر بر اندومتریوز بازمی‌گردد.
اصلی‌ترین نظریه در مورد علت اندومتریوز و در نتیجه کیست اندومتریوما، قاعدگی رتروگراد (Retrograde Menstruation) است. در این حالت، به جای اینکه تمام خون قاعدگی از بدن خارج شود، مقداری از بافت آندومتر از طریق لوله‌های فالوپ به حفره لگن بازمی‌گردد و در آنجا به ارگان‌هایی مانند تخمدان‌ها متصل میشود. این بافت در خارج از رحم، همچنان به تغییرات هورمونی چرخه قاعدگی پاسخ می‌دهد، رشد می‌کند و خونریزی می‌کند. تجمع این خون و بافت منجر به تشکیل کیست شکلاتی یا همان کیست اندومتریوما میشود.
علاوه بر قاعدگی رتروگراد، عوامل ژنتیکی و ارثی نیز در ابتلا به اندومتریوز و در نتیجه کیست اندومتریوما نقش دارند. اگر در خانواده، به ویژه در مادر یا خواهران، سابقه اندومتریوز وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به این بیماری و تشکیل کیستهای آن افزایش می‌یابد. همچنین، مشکلات سیستم ایمنی بدن نیز می‌تواند در این فرآیند مؤثر باشد، به این صورت که سیستم ایمنی قادر به شناسایی و از بین بردن سلول‌های آندومتریال نابجا در خارج از رحم نباشد.
عوامل دیگری مانند نقص در انتقال سلول‌های آندومتریال از طریق سیستم لنفاوی یا خونی، و حتی سابقه جراحی‌هایی مانند سزارین که ممکن است منجر به انتقال سلول‌های آندومتریال به خارج از رحم شوند، نیز به عنوان علل احتمالی مطرح هستند. درک این عوامل خطر به پزشکان کمک می‌کند تا در افراد مستعد، با دقت بیشتری به دنبال تشخیص کیست اندومتریوما باشند و توصیه‌های مناسبی را برای مدیریت ارائه دهند.
علائم و نشانه‌های کیست اندومتریوما
علائم و نشانه‌های کیست اندومتریوما میتوانند بسیار متنوع باشند و از دردهای خفیف تا شدید و مشکلات جدی‌تر مانند ناباروری متغیر باشند. شدت علائم لزوماً با اندازه کیست مرتبط نیست؛ کیستهای کوچک نیز ممکن است درد شدید ایجاد کنند و برعکس.
یکی از شایع‌ترین علائم کیست اندومتریوما، درد لگنی مزمن است که می‌تواند در طول چرخه قاعدگی (دیسمنوره شدید)، هنگام رابطه جنسی (دیسپارونیا)، یا هنگام اجابت مزاج و ادرار کردن بدتر شود. این درد اغلب به صورت درد شدید و تیرکشنده در ناحیه لگن احساس میشود و ممکن است به کمر یا پاها نیز سرایت کند. این درد ناشی از التهاب و تحریک ناشی از بافت آندومتریال نابجا و خونریزی‌های مکرر در داخل کیست است.
علاوه بر درد، قاعدگی‌های نامنظم و خونریزی‌های شدیدتر از حد معمول (منوراژی) نیز از دیگر نشانه‌های رایج هستند. برخی زنان ممکن است لکه‌بینی بین قاعدگی‌ها یا خونریزی‌های طولانی‌تر از حد معمول را تجربه کنند. این نوسانات در چرخه قاعدگی به دلیل تأثیر کیست اندومتریوما بر عملکرد طبیعی تخمدان و تغییرات هورمونی است.
یکی از نگران‌کننده‌ترین علائم مرتبط با کیست اندومتریوما، مشکلات باروری و ناباروری است. حضور این کیستها می‌تواند به طرق مختلف بر توانایی بارداری تأثیر بگذارد، از جمله کاهش ذخیره تخمدانی، آسیب به کیفیت تخمک‌ها، اختلال در عملکرد لوله‌های فالوپ به دلیل چسبندگی‌ها، و التهاب عمومی در لگن. این موضوع، کیست اندومتریوما را به یک عامل مهم در بررسی‌های ناباروری تبدیل کرده است و در صورت وجود این علائم، مراجعه به پزشک متخصص برای تشخیص و درمان زودهنگام بسیار حیاتی است.
روش‌های تشخیص کیست اندومتریوما
روش‌های تشخیص کیست اندومتریوما برای تأیید وجود این کیست و ارزیابی وسعت بیماری اندومتریوز بسیار مهم هستند. تشخیص دقیق، به پزشک کمک می‌کند تا مناسب‌ترین برنامه درمانی را برای بیمار تدوین کند.
اولین و رایج‌ترین روش تشخیصی، معاینه لگنی و سونوگرافی ترانس‌واژینال (Transvaginal Ultrasound) است. در معاینه لگنی، پزشک ممکن است متوجه توده یا حساسیت در ناحیه تخمدان‌ها شود. سونوگرافی ترانس‌واژینال یک روش تصویربرداری غیرتهاجمی است که با استفاده از امواج صوتی، تصویری دقیق از رحم و تخمدان‌ها ارائه می‌دهد. کیست اندومتریوما در سونوگرافی معمولاً به صورت یک توده با دیواره ضخیم و محتویات داخلی همگن و خاکستری (شبیه به شیشه مات یا “شکلات مذاب”) دیده میشود که بسیار تشخیصی است و اغلب می‌تواند وجود این کیست را تأیید کند.
در موارد مشکوک‌تر یا برای ارزیابی دقیق‌تر وسعت اندومتریوز، ممکن است از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یا سی‌تی اسکن (CT Scan) استفاده شود. MRI به ویژه برای تشخیص کیستهای کوچک‌تر، ارزیابی درگیری سایر ارگان‌ها (مانند روده یا مثانه)، و تفکیک کیست اندومتریوما از سایر توده‌های تخمدانی می‌تواند بسیار مفید باشد. این روش‌ها اطلاعات جامع‌تری از آناتومی لگن و پراکندگی بافت اندومتریال ارائه میدهند.
قطعی‌ترین روش تشخیص اندومتریوز و کیست اندومتریوما، لاپاراسکوپی تشخیصی است. این یک عمل جراحی کم‌تهاجمی است که در آن پزشک از طریق یک برش کوچک در شکم، دوربینی را وارد حفره لگن می‌کند تا مستقیماً بافت اندومتریال و کیستها را مشاهده کند و در صورت لزوم، نمونه‌برداری (بیوپسی) انجام دهد. هرچند این روش تهاجمی است، اما دقیق‌ترین اطلاعات را فراهم می‌کند و می‌تواند به طور همزمان با درمانهای جراحی نیز همراه باشد. استفاده از این روش‌ها در کنار ارزیابی بالینی و شرح حال بیمار، به تشخیص کامل و دقیق کیست اندومتریوما کمک می‌کند.
عوارض احتمالی و تأثیر کیست اندومتریوما بر باروری
عوارض احتمالی و تأثیر کیست اندومتریوما بر باروری از مهم‌ترین نگرانی‌ها برای زنانی است که با این تشخیص مواجه میشوند. این کیستها، فراتر از درد و ناراحتی، میتوانند پیامدهای جدی بر سلامت تولید مثل داشته باشند.
یکی از عوارض اصلی کیست اندومتریوما، کاهش ذخیره تخمدانی (Ovarian Reserve) و آسیب به کیفیت تخمک‌ها است. حضور این کیستها بر روی تخمدان‌ها، می‌تواند باعث التهاب مزمن در ناحیه تخمدان شود که به مرور زمان منجر به کاهش تعداد فولیکولهای سالم و کیفیت تخمک‌های باقی‌مانده میشود. این امر به خصوص در زنانی که قصد بارداری دارند، می‌تواند چالش‌های جدی ایجاد کند و احتمال بارداری طبیعی را کاهش دهد.
علاوه بر این، کیست اندومتریوما می‌تواند باعث ایجاد چسبندگی‌های لگنی (Adhesions) شود. این چسبندگی‌ها بافت‌های فیبروزی هستند که ارگان‌های لگنی را به یکدیگر متصل می‌کنند و میتوانند باعث اختلال در عملکرد لوله‌های فالوپ شوند. لوله‌های فالوپ مسئول انتقال تخمک از تخمدان به رحم هستند و اگر چسبندگی‌ها مانع حرکت آزادانه تخمک یا اسپرم شوند، احتمال بارداری به شدت کاهش می‌یابد و حتی خطر بارداری خارج رحمی افزایش می‌یابد.
در موارد نادر، کیست اندومتریوما ممکن است دچار پارگی (Rupture) شود که منجر به درد شدید ناگهانی و نیاز به فوریت‌های پزشکی میشود. همچنین، هرچند نادر است، اما خطر بدخیمی (Malignancy) در کیستهای اندومتریوما، به ویژه با افزایش سن و اندازه کیست، وجود دارد. به همین دلیل، پیگیری منظم و ارزیابی توسط پزشک متخصص برای مدیریت این عوارض و برنامه‌ریزی درمانی مناسب، به خصوص برای حفظ باروری، بسیار حیاتی است.
رویکردهای درمانی: از مدیریت درد تا جراحی
رویکردهای درمانی: از مدیریت درد تا جراحی برای کیست اندومتریوما بر اساس شدت علائم، اندازه کیست، سن بیمار، و مهم‌تر از همه، تمایل یا عدم تمایل بیمار به بارداری در آینده، تعیین میشود. رویکرد درمانی می‌تواند از روش‌های کم‌تهاجمی تا مداخلات جراحی متغیر باشد.
برای زنانی که درد خفیف تا متوسط دارند و قصد بارداری در آینده نزدیک را ندارند، مدیریت دارویی ممکن است اولین خط درمان باشد. این شامل استفاده از مسکن‌ها (مانند ایبوپروفن) برای کنترل درد، و هورمون‌درمانی برای سرکوب رشد بافت آندومتر است. داروهای هورمونی مانند قرص‌های ضد بارداری خوراکی، آگونیست‌های GnRH (که باعث ایجاد یائسگی موقت میشوند)، یا پروژستین‌ها، میتوانند با کاهش خونریزی قاعدگی، رشد کیست را کنترل کرده و درد را تسکین دهند. این رویکرد به ویژه برای زنانی که به دنبال مدیریت علائم بدون جراحی هستند، مناسب است.
در مواردی که درد شدید است، کیست بزرگ است، یا مهم‌تر از همه، ناباروری یک دغدغه اصلی است، مداخلات جراحی ممکن است ضروری باشند. رایج‌ترین روش جراحی، لاپاراسکوپی (Laparoscopy) است که یک عمل کم‌تهاجمی محسوب میشود. در این جراحی، پزشک از طریق برش‌های کوچک، کیست را از تخمدان خارج می‌کند (سیستکتومی). هدف از جراحی، برداشتن کیست با حفظ حداکثری بافت سالم تخمدان است تا به حفظ ذخیره تخمدانی کمک شود. این روش می‌تواند درد را به طور قابل توجهی کاهش داده و شانس بارداری را افزایش دهد.
در برخی موارد بسیار نادر و شدید، یا در زنانی که به سن یائسگی نزدیک میشوند و دیگر قصد بارداری ندارند، ممکن است جراحی باز (لاپاراتومی) یا حتی برداشتن تخمدان (اوفورکتومی) و رحم (هیسترکتومی) در نظر گرفته شود. با این حال، این گزینه‌ها معمولاً به عنوان آخرین راه‌حل و پس از بررسی دقیق با بیمار در نظر گرفته میشوند. انتخاب رویکرد درمانی برای کیست اندومتریوما همواره باید با مشورت پزشک متخصص و بر اساس شرایط فردی بیمار انجام شود.
زندگی با کیست اندومتریوما: مدیریت علائم و پیگیری
زندگی با کیست اندومتریوما: مدیریت علائم و پیگیری یک فرآیند مستمر است که نیازمند همکاری نزدیک با پزشک و آگاهی از وضعیت بدن است. از آنجایی که اندومتریوز یک بیماری مزمن است، حتی پس از درمان نیز ممکن است نیاز به مدیریت طولانی‌مدت باشد.
یکی از جنبه‌های مهم، مدیریت درد است. این می‌تواند شامل استفاده منظم از مسکن‌ها (بدون نسخه یا تجویزی)، گرما درمانی، و تغییرات در سبک زندگی باشد. برخی زنان نیز از درمانهای مکمل مانند طب سوزنی، یوگا، یا رژیم‌های غذایی خاص (مانند رژیم غذایی ضد التهاب) برای کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی کمک می‌گیرند. هدف، یافتن ترکیبی از روش‌ها است که به بهترین نحو درد ناشی از کیست اندومتریوما را کنترل کند و به بیمار امکان دهد تا فعالیت‌های روزمره خود را بدون محدودیت انجام دهد.
پیگیری منظم با پزشک متخصص برای زنانی که با کیست اندومتریوما زندگی می‌کنند، حیاتی است. این پیگیری شامل معاینات لگنی، سونوگرافی‌های دوره‌ای، و ارزیابی علائم است تا از رشد مجدد کیست یا عود بیماری اندومتریوز اطمینان حاصل شود. پزشک ممکن است برای جلوگیری از عود، درمانهای هورمونی نگهدارنده را توصیه کند. این پیگیری‌ها به پزشک کمک می‌کند تا هرگونه تغییر را به موقع شناسایی کرده و در صورت نیاز، رویکرد درمانی را تنظیم کند.
| کلپسکوپی رحم | اوفورکتومی تخمدان | لاپاراسکوپی | هیسترکتومی رحم | میومکتومی | تست پاپ اسمیر |
| لابیاپلاستی با لیزر | واژینوپلاستی | تزریق چربی به واژن | هودکتومی | پرینورافی | لیزر زگیل تناسلی |
علاوه بر جنبه‌های پزشکی، حمایت روانی و عاطفی نیز بسیار مهم است. زندگی با درد مزمن و نگرانی‌های مربوط به باروری می‌تواند بر سلامت روان تأثیر بگذارد. پیوستن به گروه‌های حمایتی، مشاوره روان‌شناختی، و صحبت با افراد دیگر که تجربیات مشابهی دارند، می‌تواند به مدیریت استرس و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. درک اینکه کیست اندومتریوما و اندومتریوز یک بیماری مزمن است و نیاز به مدیریت طولانی‌مدت دارد، به بیماران کمک می‌کند تا رویکرد واقع‌بینانه‌تری نسبت به وضعیت خود داشته باشند.
تفاوت کیست اندومتریوما با سایر کیستهای تخمدان
درک تفاوت کیست اندومتریوما با سایر کیستهای تخمدان برای تشخیص دقیق و درمان مناسب بسیار مهم است. در حالی که همه کیستهای تخمدان ممکن است علائم مشابهی داشته باشند، منشأ، محتویات، و پیامدهای آن‌ها می‌تواند کاملاً متفاوت باشد.
کیستهای تخمدان عملکردی (Functional Ovarian Cysts) رایج‌ترین نوع کیستهای تخمدان هستند. این کیستها در طی چرخه قاعدگی طبیعی تشکیل میشوند (مانند کیستهای فولیکولار یا کیستهای جسم زرد) و معمولاً خوش‌خیم هستند. اغلب بدون علامت بوده و خودبهخود در عرض چند هفته یا چند ماه برطرف میشوند. محتویات این کیستها معمولاً مایع شفاف است و نیاز به درمان خاصی ندارند، مگر اینکه بسیار بزرگ شوند یا پاره شوند.
در مقابل، کیست اندومتریوما همانطور که قبلاً توضیح داده شد، یک نوع خاص از کیست تخمدان است که منشأ آن از بافت آندومتریال نابجا (به دلیل اندومتریوز) است. محتویات آن خون قدیمی و غلیظ است که ظاهر شکلاتی به آن می‌دهد. برخلاف کیستهای عملکردی، کیست اندومتریوما خودبهخود برطرف نمیشود و اغلب با درد مزمن، چسبندگی، و مهم‌تر از همه، مشکلات باروری همراه است. حضور این کیست نشانه‌ای قوی از بیماری اندومتریوز است که یک بیماری مزمن و التهابی است.
تفاوت کلیدی دیگر در پتانسیل تأثیرگذاری بر باروری است. در حالی که کیستهای عملکردی معمولاً تأثیر پایداری بر باروری ندارند (مگر در موارد خاص و نادر)، کیست اندومتریوما به طور مستقیم و غیرمستقیم می‌تواند به تخمدان‌ها آسیب برساند، ذخیره تخمدانی را کاهش دهد و باعث ایجاد چسبندگی‌هایی شود که مانع بارداری میشوند. بنابراین، تشخیص دقیق کیست اندومتریوما از سایر کیستها از طریق سونوگرافی تخصصی و در صورت لزوم MRI، برای برنامه‌ریزی درمانی مناسب و حفظ سلامت باروری حیاتی است.
نتیجه‌گیری
کیست اندومتریوما، که اغلب به عنوان “کیست شکلاتی” شناخته میشود، یک وضعیت خاص و مهم در سلامت زنان است که به طور مستقیم با بیماری مزمن اندومتریوز ارتباط دارد. درک ماهیت این کیست، از نحوه شکل‌گیری آن از بافت آندومتر نابجا گرفته تا علائم دردناک و پیامدهای احتمالی آن بر باروری، برای تشخیص زودهنگام و مدیریت مؤثر بسیار حیاتی است. این کیست فراتر از یک توده ساده تخمدان است و نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای پیچیده‌تر است که نیازمند توجه ویژه است.
ما در این مقاله به تفصیل به بررسی ابعاد مختلف کیست اندومتریوما پرداختیم؛ از علل و عوامل خطر آن گرفته تا علائم شایع مانند درد مزمن و ناباروری، و همچنین روش‌های دقیق تشخیصی. رویکردهای درمانی متنوع، از مدیریت دارویی برای کنترل درد تا مداخلات جراحی برای برداشتن کیست و بهبود شانس باروری، نیز مورد بحث قرار گرفت. انتخاب هر یک از این رویکردها به عوامل متعددی بستگی دارد که باید با مشورت پزشک متخصص و بر اساس شرایط فردی بیمار تعیین شود.
در نهایت، زندگی با کیست اندومتریوما و اندومتریوز نیازمند پیگیری منظم و رویکردی جامع برای مدیریت علائم و حفظ کیفیت زندگی است. آگاهی از این وضعیت و جستجوی کمک‌های پزشکی و حمایتی می‌تواند به زنان کمک کند تا بر چالش‌های این بیماری غلبه کرده و بهترین مسیر را برای سلامت و رفاه خود بیابند.
دکتر نرگس مهرابی با سال ها تجربه در ارائه مراقبت های باکیفیت و دلسوزانه به زنان در هر سنی، انتخابی عالی برای شما است. او تخصص گسترده ای در زمینه های مختلف زنان و زایمان، از جمله مراقبت های دوران بارداری و زایمان، جراحی زنان و لاپاراسکوپی و مراقبت های پیشگیرانه زنان دارد.
اطلاعات تماس دکتر نرگس مهرابی
سوال متداول درباره کیست اندومتریوما
آیا کیست اندومتریوما می‌تواند به سرطان تبدیل شود؟
خطر تبدیل کیست اندومتریوما به سرطان (بدخیمی) بسیار نادر است، اما صفر نیست. این خطر با افزایش سن و اندازه کیست ممکن است کمی افزایش یابد. به همین دلیل، پیگیری منظم با پزشک و در صورت لزوم انجام آزمایشات تکمیلی برای ارزیابی ماهیت کیست، توصیه میشود.
آیا کیست اندومتریوما خودبهخود از بین میرود؟
خیر، برخلاف بسیاری از کیستهای عملکردی تخمدان، کیست اندومتریوما به طور خودبهخود از بین نمیرود. این کیستها حاوی خون و بافت آندومتریال هستند که به چرخه هورمونی پاسخ میدهند و ممکن است به مرور زمان بزرگتر شوند یا ثابت بمانند، اما به ندرت خودبهخود کوچک میشوند یا ناپدید میگردند.
آیا کیست اندومتریوما همیشه باعث ناباروری میشود؟
خیر، کیست اندومتریوما همیشه باعث ناباروری نمیشود، اما یکی از عوامل شناخته شده در مشکلات باروری است. تأثیر آن بر باروری به عواملی مانند اندازه کیست، تعداد کیستها، و وسعت اندومتریوز در لگن بستگی دارد. برخی زنان با کیست اندومتریوما میتوانند به طور طبیعی باردار شوند، اما برای برخی دیگر، ممکن است نیاز به درمانهای کمک باروری باشد.
چه تفاوتی بین کیست اندومتریوما و کیست تخمدان ساده وجود دارد؟
تفاوت اصلی در منشأ و محتویات آنهاست. کیست تخمدان ساده (عملکردی) معمولاً از فولیکولهای طبیعی تخمدان در طی چرخه قاعدگی شکل میگیرد و حاوی مایع شفاف است و اغلب خودبهخود برطرف میشود. در حالی که کیست اندومتریوما نتیجه رشد بافت آندومتر خارج از رحم (در تخمدان) است و حاوی خون قدیمی و غلیظ (شکلاتی رنگ) است و خودبهخود از بین نمیرود.
آیا جراحی تنها راه درمان کیست اندومتریوما است؟
خیر، جراحی تنها راه درمان نیست. رویکردهای درمانی برای کیست اندومتریوما شامل مدیریت دارویی (هورمون‌درمانی) برای کنترل درد و سرکوب رشد کیست است، به خصوص برای زنانی که قصد بارداری ندارند. جراحی معمولاً برای موارد درد شدید، کیستهای بزرگ، یا در صورت وجود مشکلات باروری توصیه میشود.
آیا کیست اندومتریوما می‌تواند پس از جراحی عود کند؟
بله، متأسفانه کیست اندومتریوما و بیماری اندومتریوز یک بیماری مزمن است و می‌تواند پس از جراحی عود کند. حتی با برداشتن کامل کیست، احتمال رشد مجدد بافت آندومتر نابجا وجود دارد. به همین دلیل، پیگیری منظم و گاهی اوقات درمانهای هورمونی نگهدارنده پس از جراحی برای کاهش خطر عود توصیه میشود.